معرفی
توانایی و قابلیت µ-XRF در کاربردهای مربوط به جواهرات، در این مقاله به خوبی بیان گردیده است.
برای مطالعه متالیزاسیون بر روی سنگ های قیمتی، روش های بسیاری جهت شناسایی خصوصیات به کار گرفته شده است.
در این مقاله، نشان داده می شود که چگونه µ XRF اطلاعات مناسبی را در خصوص ترکیبات شیمیایی این مواد فراهم میکند. در این تحقیق، جهت انجام مطالعات µ-XRF از میکرو آنالایزر اشعه ایکس با رزولوشن بالا ساخت شرکت UNISANTIS استفاده شده است.
پیش زمینه ای از کاربرد دستگاه
معمولاً سنگ های قیمتی که بخشی از یک جواهر را تشکیل می دهند، بر اساس آنالیز ذرات فلزی ریز (با ابعاد در حد میکرون)، به عنوان تراشه دسته بندی می شوند. این ذرات فلزی در مناطقی از سنگ که بریده و مانت شده پیدا می شوند.
ابزار مورد استفاده
اندازه گیری بر روی نمونه بالا با استفاده از میکرو آنالایزر اشعه ایکس مدل XMF-104 ساخت شرکت UNISANTIS انجام گرفته است. این دستگاه مجهز به تیوب مولیبدن 50 وات و یک دتکتور با وضوح بالای compact Si-PIN و two–stage Peltier cooled می باشد.
طیف EDXRF به دست آمده از این آنالیز در شکل شماره 1 نشان داده شده است.
ابعاد دستگاه به صورت قابل ملاحظه ای کاهش می یابد و دتکتور نیز برای خنک شدن دیگر به نیتروژن مایع نیازی ندارد.
دستگاه XMF-104 از یک لنز متمرکز کننده Polycapillary استفاده می کند که این لنز یک پرتو ایکس متمرکز با اندازه بسیار کوچک تولید می کند. اندازه معمول نقطه کانونی در خروجی لنز بین 50 تا 250 میکرون متغیر است.
بحث و بررسی
طیف میکرو آنالیز EDXRF به دست آمده از نمونه زمرد در تصویر شماره 1 قابل مشاهده می باشد. این طیف وجود طلا و مس را در نمونه به روشنی نشان می دهد. آنالیز کمی ترکیبات شیمیایی، با استفاده از تقریب پارامترهای اولیه تعیین می شود. نتایج به دست آمده، وجود 58 درصد طلا و 42 درصد مس را نشان می دهد. این نتایج همچنین نشان می دهد که ذرات فلزی روی سنگ، آلیاژی از طلا و مس می باشد.
نتیجه گیری
تحقیق حاضر، سادگی عملکرد و توانایی دستگاه میکرو آنالایزر اشعه ایکس مدل XMF-104 ساخت شرکت UNISANTIS را در تحقیقات بر روی سنگ های قیمتی و جواهرات نشان می دهد.
چنین تحقیقی در نتیجه طیف EDXRF به دست آمده از میکرو آنالایزر مدل XMF 104 امکان پذیر شد. این دستگاه مجهز به تیوب کم توان می باشد. در این دستگاه، پرتو ایکس اولیه تابیده شده از تیوب کم توان، با استفاده از لنز polycapillary کوماخوف موازی می شود.
مزایای دیگر
دستگاه UNISANTIS XMF-104 عبارتند از:
- عدم نیاز به گاز
- عدم نیاز به سیستم واترکولر خارجی برای تیوب اشعه ایکس
- محدوده اثر کوچک
- تیوب با توان پایین
